Η Αθήνα στη σκιά του Βερολίνου

Του Σταύρου Λυγερού. Εφημ. Επενδυτής,11.12.2010

Μπορεί η Τρόϊκα να εκφράζει αισιοδοξία και η κυβέρνηση Παπανδρέου να δηλώνει ότι θα υλοποιήσει το πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής, αλλά είναι ορατό δια γυμνού οφθαλμού ότι η συνταγή δεν βγαίνει. Τα απαγορευτικά επιτόκια αποδεικνύουν ότι οι διεθνείς επενδυτές αμφιβάλλουν για την ικανότητα της εφαρμοζόμενης θεραπείας να αποτρέψει τη χρεοκοπία. Το γεγονός αυτό καθιστά όνειρο απατηλό την εκτίμηση ότι το 2011 η Ελλάδα θα δανεισθεί από τις Αγορές.

Αυτός είναι ο λόγος που Τρόϊκα έχει αποφασίσει να επιμηκύνει την αποπληρωμή των 110 δις. Το Βερολίνο προβάλει ακόμα κάποιες αντιστάσεις, αλλά όλα δείχνουν ότι πρόκειται για μάχη οπισθοφυλακών. Η συζητούμενη επιμήκυνση θα δώσει μία ανάσα. Ταυτοχρόνως, όμως, θα επιμηκύνει και το καθεστώς διεθνούς οικονομικού ελέγχου μ’ όλες τις πιέσεις για συνέχιση της πολιτικής του αποπληθωρισμού. Σε συνθήκες παρατεταμένης ύφεσης, όμως, η προσπάθεια μείωσης του ελλείμματος μ’ αυτό τον τρόπο είναι σχεδόν καταδικασμένη να αποτύχει, αφού προηγουμένως θα έχει αφήσει πίσω της οικονομικά και κοινωνικά ερείπια.

Συνεκμετάλλευση ή εκχώρηση εθνικών δικαιωμάτων στο Αιγαίο;

Του Σταύρου Λυγερού, από την εφημερίδα Επενδυτής, 20.11.2010.

Για να συμφωνηθεί, όμως, συνεκμετάλλευση πρέπει να έχει προηγηθεί η οριοθέτηση της ΑΟΖ/υφαλοκρηπίδας στο Αιγαίο. Μόνο τότε θα είναι σαφές ποιά ποσοστά δικαιούται η μία και ποιά η άλλη πλευρά. Εάν δεν είναι σαφές αυτό, η διαπραγμάτευση θα γίνει στον αέρα και βεβαίως προς όφελος της Άγκυρας, η οποία είναι αυτή που αμφισβητεί, πιέζει και διεκδικεί. 

Όταν οι Τούρκοι μιλάνε για συνεκμετάλλευση εννοούν ότι το κέρδος θα μοιραστεί σχεδόν εξίσου. Σύμφωνα με το Δίκαιο της Θάλασσας, όμως, δικαιούνται ένα πολύ μικρό ποσοστό, λόγω της ύπαρξης των ελληνικών νησιών στο Αιγαίο. Με άλλα λόγια, η όμορφη λέξη συνεκμετάλλευση δεν είναι τίποτα άλλο από ένα όχημα παραπλάνησης για παραχώρηση εθνικών δικαιωμάτων. Ορισμένες πηγές, μάλιστα, ισχυρίζονται ότι έχει ήδη διαμορφωθεί και η προπαγανδιστική συνταγή: «Μία υφαλοκρηπίδα που δεν μπορούμε να εκμεταλλευθούμε είναι μία άχρηστη υφαλοκρηπίδα. Γιατί να μην μοιραστούμε με τους Τούρκους ένα όφελος, που αλλιώς δεν θα το έχουμε καθόλου;»

Τουρκική ανάμιξη στη Θράκη

Του Σταύρου Λυγερού, από την εφημερίδα Επενδυτής, 30.10.2010.

Μπορεί οι παραδοσιακοί ταγοί της μουσουλμανικής μειονότητας παραδοσιακά να είναι πλοκάμια του “βαθέος κράτους”, αλλά με την επικράτηση των Νεοοθωμανών η τουρκική ανάμιξη στη Θράκη έχει αποκτήσει μεγαλύτερο πολιτικό βάθος. Εγγράφεται στο πλαίσιο μίας ευρύτερης στρατηγικής για την μετατροπή των μουσουλμανικών θυλάκων στα Βαλκάνια σε ερείσματα και μοχλούς της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής.

Δεν είναι τυχαίο ότι από την άνοδο στην εξουσία των νεοοθωμανών το 2002 οι επισκέψεις Τούρκων αξιωματούχων στη Θράκη έχουν πολλαπλασιασθεί. Όπως δεν είναι τυχαίο το έντονο ενδιαφέρον, που επιδεικνύουν προσωπικά τόσο ο Πρόεδρος Δημοκρατίας Αμπντουλάχ Γκιούλ όσο και ο πρωθυπουργός Ταγίπ Ερντογάν. Είναι κοινή παραδοχή στο ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών ότι οι νεοοθωμανοί έχουν εντείνει τις διπλωματικές πιέσεις σχετικά με τη μουσουλμανική μειονότητα.

Τα γεγονότα αποδεικνύουν ότι η Άγκυρα επιχειρεί να μετατρέψει την μειονότητα σε μοχλό πολιτικής πίεσης προς την Ελλάδα. Προσπαθεί να καλλιεργήσει την εντύπωση ότι οι μουσουλμάνοι της Θράκης υφίστανται διακρίσεις, για να προσδώσει υπόσταση σε μία εκστρατεία εναντίον της Ελλάδας και κατ’ αυτό τον τρόπο να θολώσει τα νερά.

Μνημόνιο ή χρεοκοπία; Το εκβιαστικό δίλημμα

Γράφει ο Σταύρος Λυγερός. Εφημ. Κόσμος του Επενδυτή, 03.07.2010.

Όπως φάνηκε κι από τη δημόσια αντιπαράθεση για το Ασφαλιστικό και το Εργασιακό, η ψήφιση του Μνημονίου αναδεικνύεται σε λυδία λίθο. Με την πάροδο του χρόνου θα λειτουργεί ολοένα και περισσότερο ως διαχωριστική γραμμή εντός του πολιτικού συστήματος, αλλά και ως κριτήριο πολιτικοεκλογικής συμπεριφοράς των πολιτών. Για να επιτύχει την υπερψήφιση του Μνημονίου, η κυβέρνηση πρόβαλε το εκβιαστικό δίλημμα «μέτρα ή χρεωκοπία». Στη συνέχεια, εγκαλεί για ασυνέπεια όσους το ψήφισαν και σήμερα δυσφορούν με το Ασφαλιστικό και το Εργασιακό.

Στην πραγματικότητα, το αποικιακού τύπου Μνημόνιο δεν είναι μόνο ένας οδικός χάρτης δημοσιονομικής εξυγίανσης, τον οποίο υπαγόρευσαν οι δανειστές για να εξασφαλίσουν ότι θα πάρουν πίσω τα χρήματά τους. Ουσιαστικά είναι ένα πρόγραμμα βίαιου μετασχηματισμού της ελληνικής οικονομίας/κοινωνίας στις προδιαγραφές των κυρίαρχων νεοφιλελεύθερων ιδεοληψιών.

Tο καθεστώς κηδεμονίας έχει βολέψει την κυβέρνηση

Του Σταύρου Λυγερού, από την Καθημερινή:

Σχολιάζοντας το σημείωμα «Κυβέρνηση μαθητευόμενων μάγων», αναγνώστες με προκαλούν να γράψω συγκεκριμένα τι μπορούσε να κάνει και δεν κάνει η κυβέρνηση Παπανδρέου. Παρότι δεν είναι δημοσιογραφικό καθήκον η υπόδειξη μέτρων, θα σηκώσω το γάντι όσο επιτρέπουν οι 320 λέξεις. Για την οικονομία της συζήτησης, παραβλέπω τις προεκλογικές εξαγγελίες και τους λανθασμένους χειρισμούς των πρώτων μηνών. Ας υποθέσουμε, επίσης, ότι μόνο με την εφαρμογή του μνημονίου μπορεί η Ελλάδα να κρατήσει το κεφάλι έξω από το νερό. Γιατί η κυβέρνηση δεν εφαρμόζει παραλλήλως δικά της μέτρα για εξυγίανση των δημοσιονομικών και ανάπτυξη; Αναφέρω μερικά σκόρπια παραδείγματα, όχι τα σημαντικότερα:

Κυβέρνηση «μαθητευόμενων μάγων»

Του Σταύρου Λυγερού, από την Καθημερινή:

Η πιο σοβαρή κουβέντα του πρωθυπουργού είναι ότι η Ελλάδα έχει μετατραπεί σε πειραματόζωο. Απέφυγε επιμελώς, όμως, να μιλήσει και για το είδος του συντελούμενου πειράματος και για τον δικό του ρόλο. Ο Γιώργος Παπανδρέου δεν ευθύνεται για τη δημοσιονομική βόμβα που κληρονόμησε, αλλά έχει καταλυτικές ευθύνες για τον τρόπο που τη διαχειρίσθηκε, προκαλώντας την έκρηξή της με τις γνωστές συνέπειες.

Λογικά, η κρίση έπρεπε να λειτουργήσει σαν καταλύτης για την αντικατάσταση του ανορθολογικού, κλεπτοκρατικού και σπάταλου μοντέλου ανάπτυξης από ένα υγιές και παραγωγικό. Αντ’ αυτού, χρησιμοποιείται ως ευκαιρία για τον βίαιο μετασχηματισμό της ελληνικής οικονομίας – κοινωνίας, σύμφωνα με τις κυρίαρχες νεοφιλελεύθερες ιδεοληψίες. Το Μνημόνιο περιέχει επιβεβλημένες διατάξεις, αλλά συνολικά λειτουργεί σαν προκρούστια κλίνη. Γι’ αυτό και εγκλωβίζει την οικονομία σε ανατροφοδοτούμενη ύφεση. Ακόμα κι αν η αποδοχή του συγκεκριμένου Μνημονίου ήταν ο μόνος τρόπος για να κρατήσει η Ελλάδα το κεφάλι έξω από το νερό, δεν συνεπάγεται ότι το Μνημόνιο συνιστά πράγματι αποτελεσματική θεραπεία.

Κυοφορία νέου πολιτικού σκηνικού

Για το κυοφορούμενο νέο πολιτικό σκηνικό γράφει στην Καθημερινή ο Σταύρος Λυγερός.

Το οικονομικοκοινωνικό κραχ προσδίδει μια νέα ποιότητα στην προϋπάρχουσα κρίση πολιτικής αντιπροσώπευσης. Η ηθικοπολιτική απαξίωση του δικομματισμού ολοκληρώνεται. Η ανυπαρξία εναλλακτικής λύσης εντός πολιτικού συστήματος εξασφαλίζει κάποιο χρόνο στην κυβέρνηση Παπανδρέου, αλλά τίποτα περισσότερο.

Το στοίχημα της κάθαρσης

Ο Σταύρος Λυγερός επισημαίνει ότι από το κυνήγι των διεφθαρμένων της πολιτικής ζωής, έχουν ξεφύγει μέχρι στιγμής οι βαρώνοι του χρήματος και των ΜΜΕ. Από την Καθημερινή.

Είναι αξιοσημείωτο ότι η λαϊκή οργή έχει στραφεί αποκλειστικά εναντίον των πολιτικών. Αναμφίβολα, έχουν βαρύτατη ευθύνη, επειδή έχουν εκλεγεί για να υπηρετούν τον λαό. Από την άλλη, όμως, ο βουλευτής ουσιαστικά έχει μικρότερη εξουσία και ευθύνεται λιγότερο για τη σημερινή κατάντια, από ΜΜΕ που ανερυθρίαστα σήμερα παριστάνουν τους τιμητές. Μπορεί θεσμικά να μην ασκούν εξουσία, αλλά συχνά έπαιξαν πρωταγωνιστικό ρόλο σε παιχνίδια εξουσίας και διαπλοκής. Ασκησαν, επίσης, καθοριστική ιδεολογική επιρροή, διαμορφώνοντας νοοτροπίες και συμπεριφορές.

Επισφαλές το πολιτικό σύστημα

Γράφει ο Σταύρος Λυγερός, στην Καθημερινή:

Η κυβέρνηση Παπανδρέου θα ανατραπεί μόνο υπό την πίεση μιας κοινωνικής έκρηξης. Σ’ αυτή την περίπτωση, το πιθανότερο είναι να συμπαρασυρθεί ολόκληρο το πολιτικό σύστημα. Αυτό, βεβαίως, δεν σημαίνει πολιτική έκλειψη των σημερινών πολιτικών. Σημαίνει, όμως, ότι η εξέλιξη δεν θα είναι γραμμική, όπως ήταν στα χρόνια της ομαλότητας.