Michael Hardt: Θα μας εκπλήξει ευχάριστα η Ελλάδα!

φωτ.: Νίκος Κοκκαλιάς

Αντί για πειραματόζωο του νεοφιλελευθερισμού, η Ελλάδα ίσως εξελιχθεί σε εργαστήριο ενός νέου κοινωνικού κινήματος, λέει ο Μάικλ Χαρντ. Συνέντευξη στον Πέτρο Παπακωνσταντίνου, για την Καθημερινή.

Ο κομμουνισμός ως απόλυτος έλεγχος των πάντων από ένα υπερτροφικό κράτος είναι νεκρός, αλλά ο κομμουνισμός με την πραγματική του έννοια, ως κοινωνία της καθολικής χειραφέτησης και αλληλεγγύης είναι πολύ χρήσιμος. Βεβαίως, ούτε ο Νέγκρι ούτε εγώ επιμένουμε απόλυτα και μονοσήμαντα στον κομμουνισμό – λέμε ότι πρέπει να επανοικειοποιηθούμε επίσης άλλες δημιουργικές έννοιες, όπως η ελευθερία, η επιθυμία, ακόμη και η αγάπη, που έχουν μέσα τους μεγάλο απελευθερωτικό δυναμικό. […]

Βλέπω την κοινωνική αντίσταση σαν κάτι πιο ευρύ από την άμεση απάντηση της απεργίας, της διαδήλωσης, της σύγκρουσης με την πολιτική μιας κυβέρνησης. Ολα αυτά είναι σημαντικά, ωστόσο είναι επίσης σημαντική η δημιουργία χώρων αυτόνομης έκφρασης και δράσης, όπως το πάρκο και το αυτόνομο στέκι που έχει δημιουργηθεί λίγο πιο πάνω, σ’ αυτή τη γειτονιά, από πρωτοβουλία κατοίκων των Εξαρχείων.

Ασφαλώς, η κρίση φέρνει επί τάπητος την ανάγκη μιας ριζοσπαστικής επαναθεμελίωσης των κοινωνικών κινημάτων κάθε είδους, συμπεριλαμβανομένων των εργατικών συνδικάτων. Από αυτή τη σκοπιά, για να επιστρέψω στην αρχική σας ιδέα, η Ελλάδα θα μπορούσε να μας εκπλήξει ευχάριστα και να εξελιχθεί, αντί για πειραματόζωο του νεοφιλελευθερισμού, σε ένα μεγάλο κοινωνικό εργαστήριο με τη θετική έννοια, ένα εργαστήριο ανάδειξης νέων μορφών οργάνωσης, δημιουργίας, έκφρασης και αγώνα των εργαζομένων και των νέων.

Μichael Hardt: Η έννοια των κοινών γεννάει τη νέα αριστερά

Ο Μichael Hardt, συνδημιουργός της περίφημης “Αυτοκρατορίας” μαζί με τον Τόνι Νέγκρι, βρέθηκε στην Αθήνα, προσκεκλημένος του αντεξουσιαστικού φεστιβάλ B-Fest. Ο Ματθαίος Τσιμιτάκης μίλησε μαζί του για τα νέα κοινωνικά κινήματα και τα νέα κοινωνικά υποκείμενα, για την εφημ. Αυγή.

Οπως το εργοστάσιο ήταν ο τόπος της εκμετάλλευσης της εργατικής δύναμης, έτσι και η Μητρόπολη είναι σήμερα ο τόπος της εκμετάλλευσης της παραγωγικής μας ικανότητας, να παράγουμε κοινωνικές σχέσεις και γνώση. Και όπως το εργοστάσιο ήταν ο τόπος της επανάστασης, έτσι και η πόλη είναι σήμερα ο τόπος της επανάστασης. Γι’ αυτό κιόλας αυτό το κοινό (common) πάρκο που φτιάχτηκε στα Εξάρχεια (Ναυαρίνου) εκφράζει τον αγώνα ενάντια στις μορφές που παίρνει η πόλη.

Ορίστε ένα παράδειγμα κατασκευής ανοιχτού χώρου που συνιστά επαναστατική πράξη ενάντια στη λογική με την οποία η πόλη αναπτύσσεται. Πρέπει να ανοίξουμε το πρίσμα και να δούμε πώς ευρύτερα περιβάλλοντα μπορεί να συνιστούν εργαστήρια οργάνωσης και τόπους της επανάστασης. Είναι δυσκολότερο, όμως η εμμονή στο εργοστάσιο είναι απλώς νοσταλγική.