Γεωπολιτική στον 21o αιώνα: Δυσχέρειες και Κίνδυνοι

O διεθνούς φήμης καθηγητής Συγκριτικού Δικαίου και ακαδημαϊκός σερ Βασίλης Μαρκεζίνης στις 11.05.2010 έδωσε μια διάλεξη στην Ακαδημία Αθηνών, με θέμα “Γεωπολιτική στον 21o αιώνα: Δυσχέρειες και Κίνδυνοι”. Από αυτή τη σημαντική ομιλία, που συνοψίζει εν πολλοίς την γεωπολιτική ανάλυση του Β. Μαρκεζίνη, δημοσιεύουμε μια εκτενή περίληψη, βασισμένη σε απομαγνητοφώνηση του politicon.gr.

[…] H διευρωπαϊκή ισορροπία θα επιτευχθεί μόνον εφόσον η Ευρώπη απελευθερωθεί πλήρως από την αμερικανική επιρροή, κάτι το οποίο, όμως, ΔΕΝ σημαίνει ότι η Ευρώπη οφείλει εφεξής να υιοθετήσει έκδηλα και έμπρακτα εχθρική στάση απέναντι στις ΗΠΑ. Παν άλλο. Πολυγαμικότητα κηρύσσω ―στην πολιτική, εννοείται― και όχι μονογαμικότητα.
Για να ανακαλύψουμε τους στόχους της Ρωσίας, τα θεμιτά συμφέροντά της, καθώς και τους τρόπους επίτευξής τους, θα ήταν ίσως πιο ευφάνταστο να στραφούμε εφεξής όχι απλώς στη γεωγραφία, ή στις πραγματικές ή υποθετικές στρατιωτικές απειλές που σχετίζονται με τη γεωγραφία, αλλά στην εντεινόμενη σύμπτωση οικονομικών αναγκών και συμφερόντων.

Σε μια εποχή, λοιπόν, που η Αμερική βρίσκεται αντιμέτωπη με πάμπολλα προβλήματα και η Κίνα δεν έχει ακόμη εδραιώσει τη θέση της ως υπερδύναμη, μοιάζει να έχει έλθει η κατάλληλη στιγμή για τους Ευρωπαίους να προσεγγίσουν τη Ρωσία ― την οποία, προσωπικά, ως μελετητής της ρωσικής κουλτούρας, αρχιτεκτονικής, λογοτεχνίας και θρησκείας, θεωρώ μέρος της ευρωπαϊκής πολιτισμικής κληρονομιάς. Η στάση αυτή θα ευνοούσε περαιτέρω την επιδίωξη οικονομικής συνεργασίας εντός της ευρύτερης περιοχής της Ευρώπης, αμοιβαίων παραχωρήσεων μεταξύ των δύο ομάδων που δίνουν στους Ρώσους οικονομικό έρεισμα στις αγορές της Δύσης, καθώς και πρόσβαση σε τεράστιους ενεργειακούς και ορυκτούς πόρους.

Για όσους από εμάς πιστεύουν ότι η ΕΕ χρειάζεται τη ρωσική ενέργεια και ότι η Ρωσία χρειάζεται νέες αγορές και μεγαλύτερη εισροή επιχειρηματικών κεφαλαίων, οι «παραπληρωματικές» αυτές ανάγκες θα ευνοήσουν τη σύναψη στενότερων δεσμών. Δεν πρόκειται για ιμπεριαλισμό, νεοϊμπεριαλισμό ή πολιτική αλληλοβοήθειας, αλλά για μια πολιτική βασισμένη στην ιδέα μιας συναλλαγής που δομείται πάνω στην κοινότητα συμφερόντων και στις αλληλεπικαλυπτόμενες πολιτισμικές κληρονομιές.

Βασίλης Μαρκεζίνης: Ελλοχεύει ο κίνδυνος απεμπολήσεως κυριαρχικών μας δικαιωμάτων

Εν όψει της επίσκεψης του Τούρκου πρωθυπουργού Ταγίπ Ερντογάν, ο Βασίλης Μαρκεζίνης αναλύει τους αδύναμους κρίκους στην εξωτερική πολιτική της αδύναμης κυβέρνησης Παπανδρέου.

Παραμένω πεπεισμένος ότι ο ελληνικός λαός, αν και καθημαγμένος κοινωνικο-οικονομικά και τρομοκρατημένος πολιτικά από την απειλή του πολέμου, κάποια μέρα θα αντιληφθεί ότι πίσω από την αθώα ιδέα των «φιλικών συνομιλιών» ελλοχεύει ο κίνδυνος απεμπολήσεως κυριαρχικών μας δικαιωμάτων.