Aνάλυση του Slavoj Zizek, δημοσιευμένη στο περιοδ. «New Left Review», αρ. 64, Λονδίνο, Ιούλιος-Αύγουστος 2010. Ελληνική μετάφραση: εφημ. Ελευθεροτυπία, 21.11.2010.
Στη Μαδρίτη, στην Αθήνα, στο Βουκουρέστι και στο Παρίσι, η οργή του λαού μαρτυράει την κοινωνική απόγνωση και τη βαθύτατη επιθυμία για αλλαγή. Ομως, για την ώρα, απουσιάζει η πολιτική στρατηγική η οποία θα επιτρέψει την πραγματοποίηση αυτής της αλλαγής, καθώς και η ελπίδα ότι θα επιτύχει. Μήπως πρέπει να διακινδυνεύσουμε ν’ αφήσουμε να χαθεί αυτή η ευκαιρία, προβάλλοντας ως δικαιολογία το επιχείρημα ότι δεν υφίστανται ακόμα οι συνθήκες για την υλοποίησή της; Ή μήπως πρέπει να βάλουμε στοίχημα ότι, καμιά φορά, «συμβαίνει το ανέφικτο»; Ολόκληρο το άρθρο
Η ανθρωπολόγος του Πανεπιστημίου Columbia Νένη Πανουργιά μιλά στην Πόλυ Κρημνιώτη για την ανεπίσημη ιστορία των αριστερών μετά τον Πόλεμο, τη μνήμη αντίστασης και διώξεων, και τη γενιά του Δεκέμβρη 2008. Με αφορμή το βραβευμένο βιβλίο της “Dangerous Citizens: The Greek Left and the Terror of the State”. Από την εφημ. Αυγή.
Τα παιδιά του Δεκέμβρη είχαν ελάχιστη αίσθηση της προ της ζωής τους Ιστορίας. Τα συνθήματα στους τοίχους έπαιξαν και τον ρόλο ιστορικού μαθήματος, όταν μαθητές του λυκείου ρωτούσαν: τι ήταν ‘η Βάρκιζα’; ‘Ο Δεκέμβρης’; Μια γνώση, όμως, ήταν σταθερή: 6 Δεκέμβρη πέθανε ‘ο Παύλος’. Από κει, το νήμα της νοηματοδότησης της ιστορίας ήταν βραχύ. Ο Σιδηρόπουλος ακούστηκε τον Δεκέμβρη γιατί ήδη ακουγόταν από πριν. Η διδασκαλία της ιστορίας στους δρόμους των Εξαρχείων ήταν μια επιμορφωτική χειρονομία που επικάθησε πάνω σε μια άλλη γνώση, μιας άλλης αντίστασης που έβραζε εδώ και πολύ καιρό – απέναντι στον εφησυχασμό της δικής μας γενιάς.
Έχει αναφερθεί συχνά η φουκωική θέση ότι ο Δεκέμβρης δεν παρήγαγε τίποτα, ότι το όποιο πολιτικό του έργο κατασπαταλήθηκε τότε. Διαφωνώ. Ναι μεν ο Δεκέμβρης δεν δημιούργησε σταθερό εφηβικό κίνημα, αλλά παρήγαγε μια νέα αντίληψη αντίστασης. Αυτοδιαχειριζόμενοι χώροι, καταλήψεις εγκαταλελειμμένων κτηρίων, αλληλεγγύη μεταξύ των εφήβων. Βρισκόμαστε στην μεγαλύτερη ιστορική καμπή που έχουμε βρεθεί μετά τον Εμφύλιο και τα παιδιά του Δεκέμβρη άνοιξαν ένα βαθύ ρήγμα στο συμπαγές αφήγημα περί τάξης και ευημερίας του νεοφιλελευθερισμοί.
Η Ναόμι Κλάιν με κάνει να μελαγχολώ με την ελληνική Αριστερά. Καθαρότητα σκέψης, ευθυκρισία, ικανότητα να εντοπίζει τα νευρικά σημεία της συγκυρίας, και όλα αυτά με ηρεμία, αισιοδοξία και χαμόγελο.
Ουσιώδους σημασίας τα όσα λέει:
(α) για το πώς η Αριστερά πιάνεται απροετοίμαστη και η Δεξιά πανέτοιμη όταν ξεσπούν κρίσεις, και για το τι σημασία έχει η ιδεολογική ετοιμότητα και κατά συνέπεια ο αφοπλισμός των ιδεών του αντιπάλου ώστε να είσαι μόνο εσύ έτοιμος και
(β) η τεράστια σημασία, ακριβώς για αυτό το λόγο, που είχε η άκρως επιτυχημένη καμπάνια του νεοφιλευθερισμού να πείσει την Αριστερά ότι δεν έχει ιδέες που να μπορεί να χρησιμοποιήσει, πετυχαίνοντας ταυτόχρονα να φυσικοποιήσει την δική της χρήση βίας υπό την κάλυψη του αναίμακτου θρίαμβου ιδεών.
Τα σχετικά σημεία με έντονα στοιχεία στην μετάφραση της συνέντευξης. – RD (Αντώνης)
N.C.: […] Πριν κάνω αυτή την έρευνα, δεχόμουν, όπως οι περισσότεροι, ένα μεγάλο κομμάτι από το αφήγημα που έλεγε ότι ο θρίαμβος της ελεύθερης αγοράς παγκόσμια στις δεκαετίες του 1980 και 90 ήταν λίγο-πολύ μια ειρηνική διαδικασία. Και αν και εμείς οι προοδευτικοί δεν παραδεχόμαστε ότι δεν υπάρχει εναλλακτική λύση, χάσαμε την πίστη μας στις δικές μας εναλλακτικές λύσεις και αποδεχτήκαμε αυτό το αφήγημα, ότι δήθεν υπήρξε μια μεγάλη μάχη ιδεών και ότι εμείς τη χάσαμε. Κοιτάζουμε πίσω —και αυτό κάνω στο βιβλίο, κοιτάζω σημεία-κλειδιά όπου αυτή η ιδεολογία της ελεύθερης αγοράς πετάγεται ξαφνικά, όπως το πραξικόπημα στη Χιλή, η πτώση του τείχους του Βερολίνου, η διάλυση της ΕΣΣΔ, η Πολωνία το 1989, η πλατεία Τιενανμέν το 1989— και κοιτάζοντας τα ζωτικά αυτά συγκυριακά σημεία, όπου είχες αυτά τα μεγάλα άλματα μπροστά για την ιδεολογία του Milton Friedman, αυτό που βλέπεις στις στιγμές αυτές είναι ότι η ιδεολογία αυτή δεν επελέγη ποτέ.
[…] Δεν ήταν ότι δεν είχαμε ιδέες. Και δεν ήταν ότι συναινέσαμε ποτέ, ότι πειστήκαμε ποτέ για το δίκαιο [αυτών των μέτρων]· απλώς λυγίσαμε σε κάποια σημεία. Νομίζω ότι είναι αρκετά ενδυναμωτικό να συνειδητοποιείς ότι δεν χάσαμε τη μάχη των ιδεών, γιατί νομίζω ότι ένα μεγάλο μέρος αυτού που μας καθιστά αδύναμους στην Αριστερά είναι αυτή η ιδέα, που επαναλαμβάνεται διαρκώς, ότι οι ιδέες μας δοκιμάστηκαν και απέτυχαν. Ότι δεν έχουν πλέον νομιμότητα. Και αυτό μας κρατάει απ’ το να έχουμε την δύναμη της πεποίθησής μας σε στιγμές κρίσιμες. Και αυτός είναι ένας λόγος που έγραψα το βιβλίο. Για να πω ότι στην πραγματικότητα δεν υπήρξε μάχη ιδεών. Υπήρξε αληθινή μάχη, αληθινός πόλεμος, με αληθινές απώλειες. Αντιμετωπίσαμε στυγνές δυνάμεις και ηττηθήκαμε, αλλά δεν χάσαμε στο επίπεδο επιχειρημάτων.
Πρόβλημα της Αριστεράς σήμερα δεν είναι το έλλειμμα προγράμματος, αλλά η δυσπιστία της απέναντι στη φαντασία, την ευρηματικότητα και την ανεξέλεγκτη δυναμική των κοινωνικών δυνάμεων: η υπόνοια ότι δεν ενθαρρύνει την κοινωνία να εκφρασθεί, όσο κυρίως πασχίζει να την οικειοποιηθεί. Εάν η αυτοκτονία της κατανοηθεί ως αναγνώριση του προβλήματος, αυτό θα συνιστούσε για την κοινωνία απαρχή για μια νέα ελπίδα.
Ο Μιχάλης Talos περιγράφει μια νέα δικτυωμένη αριστερά, μια νέα πολιτική δυνατότητα, για τις μέρες κρίσης που ζούμε. Σκέψεις ενδεχομένως προφητικές.
Καμία λοιπόν διάρθρωση του χώρου που δεν λαμβάνει υπόψη της και δεν αγκαλιάζει την πολυμορφία των υποκειμένων που συντάσσονται, με διαφορετικούς βαθμούς έντασης, στο πλέγμα των οντοτήτων της δρώσας και ζώσας αριστεράς δεν θα είναι αποτελεσματική. […] Οι κομματικοί σχηματισμοί της αριστεράς θα είναι ένας κρίσιμος κόμβος του δικτύου, αλλά απλά ένας κόμβος… Πιθανόν μάλιστα, η δυναμική αυτού του πλέγματος στην περίοδο που έρχεται, να επιφυλάσσει μεταλλάξεις και νέες αναδιαμορφώσεις και εσωκομματικά. Η μάχη τελικά, της πολιτισμικής και πολιτικής ηγεμονίας της αριστεράς θα δοθεί με όρους δικτύων αριστερών συλλογικοτήτων και πολιτών, ή θα χαθεί.
O Ανδρέας Πανταζόπουλος αναλύει την πολιτική προοπτική της Ανανεωτικής Πτέρυγας, μετά την απόσπασή της από τον Συνασπισμό. Δημοσιεύτηκε στην Ελευθεροτυπία.
Η απειλή εξόδου της Ανανεωτικής Πτέρυγας από τον Συνασπισμό, όπως αυτή καταγράφηκε στο συνέδριο του κόμματος την περασμένη εβδομάδα, πραγματικά σημαίνει ένα ορισμένο τέλος εποχής για τον συγκεκριμένο χώρο της «ανανεωτικής Αριστεράς».
Με αφορμή τη διάσπαση του Συνασπισμού, ο Γιάννης Βούλγαρης περιγράφει το πολιτικό σκηνικό έκτακτης ανάγκης και τις πιθανότητες ένα “κόμμα έκτακτης ανάγκης” να καλύψει τις νέες ανάγκες. Δημοσίευτηκε στα Νέα.
Χώρος υπάρχει και θα υπάρξει μόνο αν εμφανιστούν κόμματα «ασυνέχειας», κόμματα που θα εκφράσουν τις συνθήκες έκτακτης εθνικής ανάγκης, θα αυτοεκτεθούν στις ανατροπές των στερεότυπων που η εθνική κρίση έχει προκαλέσει ήδη, θα μεταδώσουν τη δυναμική της νέας κατάστασης. Αν υπάρχει μια πρόσφατη ιστορική παραλληλία, είναι ασφαλώς εκείνη της Μεταπολίτευσης όταν το αντίστοιχο διακύβευμα ήταν η οικοδόμηση των νέων δημοκρατικών θεσμών σε συνθήκες αστάθειας και απροσδιοριστίας.
O καθηγητής Κώστας Δουζίνας μιλάει στην εφημερίδα Εποχή για το ριζικά νέο κοινωνικο-πολιτικό-οικονομικό τοπίο, στην Ελλάδα και την Ευρώπη.
Η οικονομική κρίση έχει επιπτώσεις σε όλα τα επίπεδα της ζωής: στο οικονομικό, στην πολιτική και στην οργάνωση της ψυχικής ισορροπίας των ανθρώπων. Ο τρόπος οργάνωσης της κοινωνικοπολιτικής συγκυρίας δείχνει ότι δεν πρόκειται για μια κρίση με την έννοια μιας αλλαγής περισσότερο ή λιγότερο σημαντικής κάποιων πραγμάτων που μετά θα ισορροπήσουν, αλλά για ένα συνολικό γράψιμο από την αρχή του τρόπου οργάνωσης της κοινωνίας, αλλά και των σχέσεων των ανθρώπων μέσα σ’ αυτή. Με αυτή την έννοια είναι πολύ πιο βαθιά η αλλαγή από τις αλλαγές των κοινωνικο-εργασιακών δικαιωμάτων. […]
Η αριστερά χρειάζεται ένα πατριωτικό μέτωπο, μια λογική που θα πει ότι αυτή τη στιγμή το πολιτικό πρόταγμα είναι η προσέγγιση εκείνων των ομάδων που αισθάνονται πια ότι και η ζωή τους οικονομικά, αλλά και η γενικότερη πολιτική και ηθική τους ύπαρξη βρίσκεται σε διακινδύνευση. Ότι, δηλαδή, τίποτα δεν είναι σταθερό, ή, όπως έλεγε και ο Μαρξ, «αυτά που είναι σταθερά διαλύονται στον αέρα». Ολόκληρη η συνέντευξη
Γιάννης Δραγασάκης, συνέντευξη για την κρίση στον Νίκο Φίλη, ρ/σ Στο Κόκκινο 105,5 FM, 27.05.2010:
Aντί να ασχολούμαστε με νέες διαιρέσεις και διαφοροποιήσεις, ας δούμε ότι αυτό που προέχει, σε αυτό το φόντο, και αυτό είναι η κοινή δράση και η ενότητα της αριστεράς. Σήμερα αριστερό είναι ό,τι ενώνει, ό,τι κινητοποιεί. Κι ας μην έχουμε αυταπάτες. Μπορεί να υπάρξει και επαναστατική κατάσταση στην Ελλάδα. Αν η αριστερά είναι διασπασμένη και κατακερματισμένη δεν είναι βέβαιο ότι θα μπορεί να αξιοποιήσει ή να επηρεάσει τις καταστάσεις.
Aνάλυση του Slavoj Zizek, δημοσιευμένη στο περιοδ. «New Left Review», αρ. 64, Λονδίνο, Ιούλιος-Αύγουστος 2010. Ελληνική μετάφραση: εφημ. Ελευθεροτυπία, 21.11.2010.
O Αντώνης του 
politicon.gr 
πρόσφατα σχόλια